Telogeen effluvium

Telogeen effluvium of telogeen haarverlies is een overmatige uitval van haren door een verstoring van de haargroeicyclus. De normale haarcyclus bestaat uit 3 fasen: De groeifase die ongeveer drie jaar duurt. 85-90% van de haren zit in deze fase. Daarna volgt de overgangsfase van groei naar rust. Deze fase duurt enkele weken. Dan volgt de rustfase. Aan het eind van de rustfase van gemiddeld zo’n 4 maanden valt een haar uit en wordt een nieuwe haar gevormd. Normaal gesproken verliezen we zo’n 50 tot 100 haren per dag.

Accuut en chronisch telogeen effluvium

Bij de acute vorm is er meestal een gebeurtenis die die haargroei verstoort zoals een bevalling (komt vaak voor), een ernstige ziekte, een periode met hoge koorts, een operatie onder narcose, bloedingen, het stoppen met een anticonceptiepil of een streng dieet. Het is onbekend of stress een factor is. Bij een derde van de patiënten wordt geen oorzaak gevonden. Vaak komt de haaruitval zo’n 2 tot 5 maanden na de gebeurtenis.

Van de chronische vorm is sprake wanneer het haarverlies langer dan 6 maanden blijft bestaan. Dit kan veroorzaakt worden door langdurige of herhaaldelijke uitlokkende factoren. Andere oorzaken kunnen zijn: schildklierafwijkingen, bloedarmoede en bepaalde geneesmiddelen zoals bloedverdunners, betablokkers, schildklierremmers, middelen op basis van vitamine A en chemotherapie. Zie voor een uitgebreide lijst van geneesmiddelen die haarverlies kunnen geven elders op deze site.

Ook kunnen bepaalde aandoeningen haarverlies veroorzaken zoals ziekten van de alvleesklier, lever en nieren. Ook HIV/Aids, kanker, syfilis en systemische lupus erythematodes kunnen haaruitval veroorzaken net als chronische huidziektes, een aantal vormen van eczeem en psoriasis. Verder kunnen tekorten in de voeding (biotine, eiwit, essentiële vetzuren, koper, selenium, ijzer en zink), hormonale oorzaken (alopecia androgenetica, suikerziekte of gebruik van hormoonpreparaten) een rol spelen.

Telogeen haarverlies is alleen bekend bij vrouwen. Mogelijk gaan mannen er niet mee naar de dokter. De chronische vorm komt vooral voor bij vrouwen tussen 30 en 50 jaar.

Het duurt vrij lang voordat het haarverlies zichtbaar is, omdat je daarvoor 20-50% van je haar moet hebben verloren.

Kenmerkend voor telogeen haarverlies is de haarwortel die als een licht knopvormig uiteinde los aan de uitgevallen haren zit.

De arts stelt de diagnose door te vragen naar uitlokkende factoren en door bloedonderzoek. De arts kan ook wat haren uittrekken om te bekijken en een biopt nemen.

Bij telogeen effluvium is er sprake van gelijkmatig haarverlies en de haargrenzen kunnen teruglopen. Er zijn geen plaatselijke haarverdunningen te zien zoals bij alopecia androgenetica. Er zijn ook geen afwijkingen van de hoofdhuid. Haaruitval in de familie komt meestal niet voor en voordat men telogeen effluvium krijgt kunnen mensen lang en dik haar hebben gehad.

Behandeling telogeen effluvium

Acuut telogeen effluvium gaat vanzelf over en hoeft dus niet behandeld te worden. Wel kan het maanden tot jaren duren voordat de haardichtheid weer op hetzelfde niveau is als voor de haaruitval.

Bij chronisch telogeen effluvium moet de oorzaak worden opgespoord en gestopt. Medicijnen moeten minimaal 3 maanden worden gestopt, om te kunnen bepalen of ze de oorzaak zijn.

Er zijn geen medicijnen om de haargroei te bevorderen of te versnellen en er is niets anders te doen (behalve de oorzaak wegnemen) dan geduld te hebben. Ook de chronische vorm kan herstellen, maar het kan wel maanden tot jaren duren. Ook als er geen oorzaak is gevonden kan spontaan herstel optreden.

Om de te dunne haardos tijdelijk te camoufleren kan eventueel tijdelijk een haarwerk worden gedragen.